Chuvash.Org :: Пичет версиӗ :: Авалхи тӗрӗк чӗлхинчи «š» сасӑ (МРФ ЧЧИ)


Орхон тата Енисей ҫырӑввсенче й сасса ҫак паллӑсем
лӗлтерме пултараҫҫӗ:
Астӑ-
вас пулать:
те тама пултарать
^ а саспалли вырӑнӗнче $ саспалли
«пять»; причасти аффиксӗ |^ ппз,
Ш15
Ш15, Ш15;
десят»
№ 1»Н*
агш13 =
¥»ИГ9
кйшйз ==
ӑгшхз «был»;
д1;т15« семь-
кйтйз «се-
Э. Р. Теялшев. Перебой £/£ в тюркеких рунических памятш-ках. — «Структура и исторш тюрксшх языков». М.. 1971. с. 280—296,
ребро» т. ыт. те. (ТЬотэеп 1пзсЬг, 38; Мел КТ 41—42). 6. 1. Сӑмах пуҫламӑшӗнчи ав. тӗр.^^чӑв. ш (=з): Авалхи тӗрӗк чӗлхинчи з сасӑпа пуҫланакан сӑмахсене пахсан, вӗсем пурте тенӗ пекех китай, сргди, санскрт, араб, перс чӗлхисенчен кӗнӗ сӑмахсем. М. Рясянен шухӑ-шӗпе, ав. тӗр. чӗлхинче сӑмах пуҫламӑшӗн^е & сасӑ пулнӑ тени тавлашуллӑ япала. (Рясянен ИФТЯ, 155). Ҫадах та § сасӑпа пуҫланакан сӑмахоене пурне те йышӑннӑ сӑмах-сем теме ҫук:
ав. тӗр. 818- »пухнуть, опухать; вздуватьҫя»^чӑв. шыҫъ тут. шеш.
55
6. 2. Сӑмах варринчи, вӗҫӗячи ав. тӗр. §&чав. ш (Щ% ав. тӗр. Ъоӗ «свободяый, пуогой, не находяищйся в улот
реблении»~чӑв. пуш(ӑ), пош(ӑ); —»— ЬавуМ «башкиры»~чӑв. пушкӑрт, пощкӑрт; —»— йиӑшап (<перс. ^-^) «враг, нелриятель, лр&
тивник»~ чӑв. тӑшман; —»— еӑ- «грести, загребать»~чӑв. ш; —»— еЗӑк «осел» — чӑв. ашак;
—»— и «ад «мелкий, маленький » — чӑв. ӑшӑк, ӑшЦ • т. ыт. те. м&^
6. 3. Сӑмах варринчи, вӗҫӗнчи ав. тӗр. з~чӑв. ҫ (=$}: ав. гӗр.' Ьа5 «голова»~чӑв. пуҫ, поҫ; —»— Ыэдг-, Ьйваг- «варить»~чӑЬ. пӗҫер; . —»— 315- «пухнуть»~чӑв. ШЫҪ т. ыт. (Те. 6. 3. 1. Чӑваш чӗлхинчи ҫ сасӑ тутарла ш сасса куҫать; чӑв. шҫӗ~тут. пише, чӑв. ҫырмӑ^тут. ширмэ, чӑв. ҫӗмӗрп тут. шомырт, чӑв. ҫара~ тут. шэрэ т. ьвг. те.
6. 3. 2. Паллах ӗнтӗ, ҫӳлте кӑтартнӑ танлаштарусемго хальхи чӑваш калаҫӑвӗоенче тел лулакӑн ш~^р сасӑш ылмашӑвӗ пӗр сӑнлӑ: шурӑмпуҫ&ҫурӑмпуҫ, шойӑх&ҫуййх, шулҫӑ ~ ҫулҫӑ, ӑшта ~ арга, ташта ~ таҫта, ништа ~ ниҫтс, шӑвӑҫ—ҫӑвӑҫ (АшмСл XII, 7); шураҫ&ҫураҫ (Ашмй XVII, 230) т. ыт. те.



Тулли верси :: Статья каҫми